Dawladdan uu hormoodka ka yahay halyayga qaran kumay iman si fudud, marka dib loo raad raacdo tan iyo xilligii halgankii dheeraa ee uu dhiiggu ku daatay ilaa iyo xaalladii ugu dambaysay ee uu ku kasbanayay bulshadan Somaliland oo baahida u qabtay inay helaan hoggaamiye ku haga xaqa,
illaaliyana xuquuqda asaasiga ah ee ay in badan noloshoodu u Oomanayd sidii loo heli lahaa hannaan saxan oo sinaan iyo caddaaladi ku sugan tahay.Waxa in lays yar dultaago ah heerarkii kala duwanaa ee Wasiir ilaa iyo Guddoomiye mucaarad hubaysan iyo mid rayidaba lahaa, kuwaas oo ay gundhig u ahaayeen hannaan ku sifoobay helista xaqa iyo xurmo nololeed oo ah waajib samaawiya oo ay gees mareen dhammaan hogaamiyeyaashii xukunka soo hayay ee isaga danbeeyay, iyadoo laga wada dharagsan yahay heerarkii kala duwanaa iyo marxaladihii lasoo maray.
Hase yeeshee waxa fajac iyo filan-waa ku ah Bulshada marka aad aragto ficiladii foosha xummaa ee isaguba (Madaxweyne Siilaanyo), ka dagaalamayay ummadduna ogtahay, markaynu ka nimaadno ee meel iska dhigno doodihiisii intii u ahaa xisbi mucaaridka rayidka ahaa oo uu ku dhawaaqi jiray ereyadan iyo kuwo kale; “Dhicimayso inta shaqsi lasoo qabto in layska xidho isaga oon lasoo marin wax sharci ah”
Kaba sii darane raggan la xidhay waxaa u dheer iyagoo hayay xilal anigu ma ihi nin difaacaya, iyaga waayoo waxa Alle igaransiiyay in shaqadiisi uu sharcigu cid u igmaday oo waxa jira sharciyaqaano shaqadooduba waxan tahay oo aan u dhaafayaa.
Haddaba su’aasha meesha taalaba waxay tahay ma sharcigaa sidan dhigaya oo annagaa khaldanayn, mise Madaxwaynahan ayaan ahayn kii ka dagaalamay dulmigaas?
Madaxwanye ma tahay in sharaftii aad ugu igmatay inaad nususaace aad suuliga ugu rido, kana xayuubiso xilalkii aad u magacawday oo aad sugi waydo ilaa iyo inta la mariyo baadhis caalamiya ku caddayn iyo ka caddaynba inay yihiin dambiilayaal lunsaday hanti aan u arko inay ummaddeena ay ka dhigaysay mid ku noolaata faro guudkood iyo caydh wax loo dawariyo, ayba ka wanaagsanayd inaad naga daaya deeqahan dadka dulleynaya oo aad ummadda u sheegto inay waxqabsadaan, isuna qabtaan iyadoo aad ogtahay ummaddani inay ahayd mid wax is tarta, waxna cid kale tarta oo ay ugu dambaysay tii koonfurta Soomaaliya loogu deeqay iskaba daa tii halgankii lagu riday daaquudkii dalka ka talinayay, marka la barbar dhigo hubkii, saannadii, hantidii u haysatay iyo wixii ayku hawlgashay jabhadii aad horjoogaha ugu muddada dheer ka ahayd kaba soo tag, taas soo gelistii dal burbursan dhammaan, iyagoon caawimo dibadeed aanay helin dhisatay hantidoodii gaarka ahayd iyo guudba caad kaama saarna Madaxweyne.
Haddaba, lunsiga hantidaasi waxay u muuqataa mid ka fac weyn hantidaasi xidhista Guddoomiyihii Gobolka ugu awoodda iyo baaxadda ballaadhani in sifo aan sharciga waafaqsanayn lagu xidho, isagoo xilkii Gobolkana haya. sidaa awgeed mid waa iga xasuusin, waa la xidhi karaa oo waa shaqsiyaad xeerku qabanayo, laakiin xilka iyagoo haya xabsigana lagaga tiriyay xilkii waa xummaan iyo xaalad abuura aan loo meel dayin.
Xubnihii hawshan loo igmaday, ama kasoo qaaday dekedda ilaa keenista-ba waxa laga waday xarunta aad xilka ka qaadista kasoo saartay, xabsigana u gaysay dabadeedna qaarna aad xurmayso oo inta inaad iyana xumayso, iyadoo ay waajib ahayd inaanad u kala eexan, adiga oo ah xilkii ugu sareeyay dalkan dagana doonayay in si dhex ah iyo ixtiraam bulsho oo dhan ah ku xukunto ay aragto, ama ay maqasho hale ray hal arrin waa sharaf dhac meel fogna laga dooni doono in laga soo celiyo sharafkii ay lahayd xukuumaddu Alle ka ma dhigo mid sharaftii ka maqnaato
Haddaba, Madaxwayne waxaad ogtahay ama aad maqashay haddaanad maqlina ama aan laguu sheeginba anaa kuu sheegaya, kaana shaafin doona waxa dhacaya oo qoynin magaalada Burco la geeyay raashinkan hadalku ka taagan yahay qiyaas lagu sheegay 15 gaadhi oo ah kuwa xamuulka qaada 4 ka mid ahna la geeyay dhakhtarka guud oo kaliya intii kale lama sheegin halakay mareen xataa Burco Galbeedkeeda aanay gaadhin, bal adba kaaga sii darane Talyaha Bilayska waxa haysta beel kaliya oo ah ta aad ka soo jeedo, taasina waxay tahay mid wali lagu hagayo xaruntaada dhexdeeda.
Waxa kaloo dhacday in laga helay bakhaar ku yaalla Burco raashin lagu sheegay in badhan lagu waday, Guddoomiyhii la midka ahaa kana ad xabsi galinta iyo xilka qaadista ku samaysay ku sheegay in lagusii rogay uun oo haddana la qaadi doono ilaa iyo halkii la doono.
Haddaba, Madaxwayne xaqii aad lahayd waa la helayaa yuuna dadkaba soo gaadhine, xubnaha aad u igmatay inay umada iyo adigaba idin dhexdhexaadiyaan u kala xaqsoor oo qaarna yaanay xabsi iyo xil-ka-qaadis xaq u yeelan qaarna xilka halkiisi u nagaadaan manalihi waxbay lunsadeen iyo may lunsan toona oo xeerka dalka u yaala ayaa ina kala xaqsoori doona xaqsoore waa Illaahay xaqa ha ina garansiiyo.
Haddaba, Madaxwayne ka qoto dheer raashinbaa la lunsaday inay keento xadhig iyo xil-ka-qaadis iyadoon lagu helin baadhis heer qaran ah oo madaxbannaan ama kuu adeegga adigaba oo sharciga waddanka u yaalla la waafajiyo ma ay soo farin duuduubna ku liqi kari waynay qaarna liqi oo qudhqudhiyay, laakiin nololi way danbaysaa waxa wali warbaahinta ku jira helisata la helayo raqdii iyo raadkeedii oo samaysay hadalhaynteeda dalkoo dhan.
Haddaba, Madaxweyne heerna umay gaadhi jirin danyar tuuladan mooyee oo qalbigu qalalan yahay hadaba ilaa ka ugu sareeya iyo ka ugu hooseeyaba halagaa helo inaad ugu dhiirato sidii aad kuwanba ugu dhiiratay horkeenista sharci dhamaystiran oo dhan walba leh qolodan xaqsarada ku xukuntay xeerkay lahayd la tiigso waaba hadii ay jirto eedooda yaanay dib iyo horeba aanay nagusoo noqnoqon waxaad aragtaa xaalada warshada sibidhku halkay marayso iyo qaar kaloo sixid iyo wax qabad kaaga baahan oo ceeb ku ah adiga iyo dadkan iyo dalkanba ay khaldanayd inaad eegto ilaa iyo inatay heer kaa gaadhayso ianga oo ku kalsoon garaadkaaga iyo garashadaada xeesha dheer inaad qaadan doonto qaybta xil gudasho ee laguu doortay.
Mudane Madaxwayne, mid ku jecel iyo mid ku neceba waxay ka siman yihiin inay sheegaan garashadaada dhabta ah iyo raganimadaada aanay dafirin hadaad ku sifoobi waydo waxa cadaan doonta in talada daaha dabadiisa lagaaga wado oo aanay ahayn talo kaasoo goday iyo tilmaantii lagugu yaqaanay ee aad qayrkaa iyo qayr ku xigeenkaaba aad dheerayd
Caamir Jamaac
Email: caamir009@hotmail.com